wo 11.09.24
‘Een materiaalbank voor de kunsten’ | Sectorbrede denkdagen
De afvalberg groeit. De opslagruimtes van veel theaterhuizen staan overvol en zijn onoverzichtelijk. Hoe gaan we dit als sector aanpakken? Gilles Pollak (scenograaf en technieker) en Eva Bracke (productieleider) komen met een voorstel: een materiaalbank over heel Vlaanderen gericht op de cultuursector, waarin alle theaterhuizen, academies en amateurgroepen hun spullen in kaart kunnen brengen en er een onderlinge uitwisseling van materiaal, decor en kostuums kan plaatsvinden. Tijdens de sectorbrede denkdagen van Kunstenpunt en het TheaterFestival, vond er een open gesprek plaats waarin ervaringen, ideeën en problemen werden besproken. Redacteur Loucky sloot zich aan en bracht verslag uit.
Door Louky van Eijkelenburg
♦ Aan het begin van het gesprek worden er bingokaartjes uitgedeeld waarop situaties beschreven staan. Als zo’n situatie wordt besproken tijdens het gesprek, mag het worden afgestreept. Bracke en Pollak beginnen met een kort overzicht van de mogelijkheden die er nu al zijn en andere reeds bestaande initiatieven komen aan bod in het gesprek. Die vind je opgelijst aan het einde van deze tekst. Veel van de aanwezigen die aangesloten zijn bij een theaterhuis laten tevens weten dat ze ervoor openstaan om hun materiaal te delen met jonge theatermakers/groepen en scenografen, dus durf te vragen!
♦ Uit het gesprek wordt duidelijk dat dit voorstel inspeelt op een aantal gedeelde problemen: te weinig stockageplaats, het vergeten/kwijtraken van materiaal en een gebrek aan budget/tijd om alles goed te inventariseren. Maar er worden ook een aantal drempels benoemd en vragen gesteld over de haalbaarheid van dit voorstel. Veel van deze bezorgdheden komen neer op tijd, geld en ruimte. Wie gaat deze inventaris maken en bijhouden? Haast iedereen in de sector heeft al een overvolle agenda. Iemand in het cirkelgesprek haalt aan dat er bij de stockverhuizing van een middelgroot gezelschap een selectie en inventaris is gemaakt, dit kostte twee weken en 15 werkkrachten.
♦ Er moeten ook kwesties getackeld worden over de rechten: mag een theatergroep bijvoorbeeld zomaar kostuums en/of decors gebruiken zonder dat de kostuummaker en/of scenograaf daar toestemming voor heeft gegeven? En wat doe je met de spullen die echt aan het einde van de cirkel zijn? Moeten die dan stof blijven vangen maar tegelijkertijd wel kostbare ruimte innemen? Wanneer mag je iets weggooien?
♦ Naast een verandering in (digitale) infrastructuur, is er ook nood aan een gedragsverandering. Het is vaak vele malen gemakkelijker om even snel op Bol.com iets te bestellen dan om allemaal tweedehands winkels af te speuren naar dat ene rekwisiet. Om van de database een levendig platform te maken moet het gebruik worden verankerd in onze praktijk.
♦ Ondanks de bezwaren en de moeilijkheden zou het niet onmogelijk moeten zijn. In New York is er de MFTA (Material For The Arts), een ‘warenhuis’ aan kunstmaterialen waarin kunstenaars, studenten en docenten gratis hun benodigdheden kunnen vinden of zich kunnen laten inspireren door de overvloed aan spullen. Dit magazijn wordt beheerd door de stad New York.
De materiaalbank heeft de potentie om een grootschalige verandering teweeg te brengen, niet enkel op praktisch niveau, maar ook op de kunst zelf. Om naar een duurzame toekomst te gaan moeten we leren om theater te maken met wat er is, in plaats van wat we denken nodig te hebben. Een overkoepelende materiaalbank kan ons helpen om hierin grote stappen te zetten.
⇒ Herken je de frustraties en wil je hierover meepraten of denken? Heb je ideeën of middelen die het verschil kunnen maken? Neem contact op met eva@theaterfestival.be om onderdeel te worden van de denktank.
Reeds bestaande initiatieven ter inspiratie:
- https://www.ateliercirculer.be/materialenbank-leuven/ (Leuven)
- https://toestand.be/projecten/in-limbo (Brussel)
- https://recupcentrale.be/nl/materialen (Gent)
- https://stad.gent/nl/cultuur-vrije-tijd/cultuur-vrije-tijd/uitleenpunt-feestmateriaal (Gent)
- https://www.kringwinkel.be/ (België)
- https://www.2dehands.be/ (België)